رابطه میان نرخ مؤثر سود تسهیلات و سود سپرده ها، با تأکید بر نقش بانک مرکزی

یکی از چالش های اصلی بانک های تجاری در سال های اخیر تغییرات نرخ سود سپرده های بانکی و نرخ عقود مشارکتی و مبادله ای از سوی بانک مرکزی و عدم همخوانی آنها با نرخ تورم است. در تحقیق حاضر به بررسی رابطه علی میان نرخ مؤثر سود تسهیلات و سود سپرده ها در بانک های تجاری فعال در ایران در دوره زمانی ۱۳۹۰-۱۳۹۴ با استفاده از آزمون علیت گرنجر پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که نرخ مؤثر سود تسهیلات در نظام بانکداری ایران متأثر از نرخ مؤثر سود سپرده ها است که بیشتر با اصول بانکداری متعارف شباهت دارد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده همبستگی معناداری میان نرخ مؤثر سود تسهیلات با نرخ های مصوب و ابلاغی بانک مرکزی وجود ندارد. از سوی دیگر می توان بیان کرد که در صنعت بانکداری ایران یک رابطه علی قوی از سمت نرخ سود سپرده ها به نرخ سود تسهیلات وجود دارد. این نتیجه از دیدگاه الگوی بانکداری متعارف که مبتنی بر تأمین منابع از بازار سپرده ها و سپس صرف آن در بازار تسهیلات با نرخ هزینه تمام شده پول به علاوه حاشیه سود بانک است، به درستی قابل انتظار است.